Tijdsprong

Tussen muren van sneeuw herhaalt de geschiedenis zich. Nieuwe hoofdrolspelers brengen de legendarische sprong over een Porsche opnieuw tot leven.

Blik op de schans
Voorpret voor de sprong: Lutz Meschke (links), plaatsvervangend directievoorzitter van Porsche en verantwoordelijk voor financiën en IT, met Aksel Lund Svindal, één van de meest succesvolle skiërs uit de recente geschiedenis.

Op de een of andere manier was de foto altijd aanwezig. In de merkgeschiedenis van Porsche, in het leven van de twee mannen die het beeld maakten, in het hoofd van de talloze mensen die de foto door de jaren heen hebben gezien. De foto stamt uit 1960 en ging de wereld rond: bij de Flexenpas in Oostenrijk, niet ver van Zürs, springt een skiër over een Porsche 356, die tussen twee metershoge muren van sneeuw geparkeerd staat. Een gewaagde actie, nonchalant en elegant uitgevoerd alsof het niets is. Het beeld wist de tijdsgeest te vangen: na vele zware jaren was er weer ruimte voor moed, sportiviteit en vooral levensvreugde. Daarmee paste – en past – het ook perfect bij het merkkarakter van Porsche.

De skispringer is de Oostenrijker Egon Zimmermann, in die tijd één van de grote namen in de sport. In 1962 zette hij de reuzenslalom op zijn naam en in 1964 won hij goud op de afdaling bij de Olympische Spelen van Innsbruck. In 2019 overleed Zimmermann op tachtigjarige leeftijd, maar zijn broer Karlheinz, 71 jaar oud, vindt: “Voor ons zal Egon altijd verder leven. Door deze foto is hij onsterfelijk.”

Dat geldt ook voor de Porsche 356 op de foto. Het succesmodel vormde de aftrap voor de internationale groei van het toen nog jonge sportwagenbedrijf, met zijn wortels in Oostenrijk. Porsche en het Alpenland – de band was er vanaf het begin.

De sprongfoto met de ironische ondertitel “Wanneer hij de kortere weg neemt” is het beroemdste werk van de fotograaf Hans Truöl, die in 1981 stierf.

1960
Fotograaf Hans Truöl en skiër Egon Zimmermann creëerden met deze sprong over een Porsche 356 in Zürs am Arlberg één van de iconen in de geschiedenis van Porsche.

Een sprong naar 2021: ook aan het einde van het skiseizoen liggen er nog meters sneeuw op de Timmelsjochpas bij de grens tussen Oostenrijk en Italië. Aksel Lund Svindal (38), tweevoudig Olympisch kampioen en vijfvoudig wereldkampioen, is één van de succesvolste skiërs van nu. Hij bereidt zich voor. De omstandigheden zijn nagenoeg perfect: een stralend blauwe hemel en niet te veel wind. Maar op 2500 meter hoogte kan het weer snel omslaan, dus de filmcrew wil geen tijd verliezen. Vier cameramensen nemen hun posities in, een videodrone gaat de lucht in. De producer telt door de megafoon af: “Vijf, vier, drie, twee, één, GO!” Dat is het commando waar Svindal bovenaan de helling op heeft gewacht. Rustig daalt hij af, niet te snel. Zijn doel ligt zo’n honderd meter lager: een schans van sneeuw. Hij gaat door de knieën voor de eerste testsprong. “De laatste tien meter zijn het belangrijkste. Daar mag je geen fouten maken”, legt de Noor later uit. Lachend: “En natuurlijk moet je de juiste tiende van een seconde te pakken hebben voor de afzet.” Daarna is direct concentratie vereist voor de landing, de vlucht zelf duurt nauwelijks langer dan een seconde. Svindal: “Wat er in die tijd onder mijn ski’s gebeurt, krijg ik niet echt mee.”

2021
Bij de nieuwe editie met Aksel Lund Svindal op de Timmelsjoch brengt Porsche traditie en innovatie perfect samen.

Onder die ski’s ligt fotograaf Stefan Bogner op de loer. Op gepaste afstand voor hem staat een Porsche dwars op de straat tussen twee muren van sneeuw van ruim vijf meter hoog. Net als bij Zimmermann en Truöl lang geleden. De 356 is vervangen door een blauwe Porsche Taycan Turbo, de eerste puur elektrische sportwagen uit Zuffenhausen. Bogner wacht op het juiste moment. Als Svindal over de Taycan vliegt, drukt hij af. Zijn camera maakt automatisch twaalf opnamen per seconde. Zo krijgt Bogner iedere fase van de vlucht in beeld. Toch is hij niet tevreden: “We hebben meer zon nodig!” Bogner heeft een naam opgebouwd als specialist voor dynamische fotografie in de Alpen.

Ook Svindal heeft de lat hoog gelegd: “Het moet sneller, de houding klopt nog niet”, vindt de potige Noor als hij de beelden van zijn eerste sprong bekijkt. “De benen moeten hoger en de handen verder naar achteren.”

Alles moet kloppen, want het nieuwe werk moet trouw zijn aan de legendarische foto van 1960. Niet als kopie, maar als nieuwe interpretatie voor de 21e eeuw. Het idee is al even gewaagd als de oorspronkelijke Porsche-sprong.

“Je mag nooit stilstaan. Dat geldt in de motorsport net zo goed als in de skisport.”

Aksel Lund Svindal

“Deze nieuwe sprong staat voor ons symbool voor de band tussen gisteren, vandaag en morgen”, vertelt Lutz Meschke. De plaatsvervangend directievoorzitter van Porsche AG is zelf naar de Timmelsjoch gereisd om de spectaculaire actie met eigen ogen te zien. “Traditie is ontzettend belangrijk voor ons merk, maar tegelijkertijd drijven we met volle kracht innovaties voor de toekomst aan. Die symbiose hoort bij de kern van het merk Porsche.”

Met de Taycan laat Porsche goed zien hoe deze combinatie van afkomst en toekomst eruit kan zien. De Taycan heeft geen voorbeeld in de merkgeschiedenis en toch is hij direct herkenbaar als Porsche. De genen van het sportmerk zijn duidelijk zichtbaar. Svindal bekent dat hij van de luchtgekoelde modellen houdt, “maar elektromobiliteit is voor mij de toekomst. En het plezier is enorm!”

Klaar voor vertrek:
Karlheinz Zimmermann, Aksel Lund Svindal en Lutz Meschke (van links naar rechts) zijn blij met de geslaagde productiedag op de Timmelsjoch.

Plezier was ook een belangrijke drijfveer voor Hans Truöl en Egon Zimmermann voor het historische voorbeeld. Truöl was al een gerenommeerd fotograaf – niet alleen voor sportevenementen, maar ook voor het societyleven in de wintersportplaatsen van de Alpen. De foto is spontaan ontstaan, toen zich een zeldzame gelegenheid voordeed, vertelt Karlheinz Zimmermann. Een grote lawine versperde de Flexenstraße, de enige weg tussen Stuben en Zürs am Arlberg. De rijbaan werd uitgegraven met zwaar materieel, waarna links en rechts van de weg enorme bergen sneeuw torenden. Zimmermann: “Zo hoog waren de sneeuwmuren nog nooit – dat werkte als een lokroep op Hans Truöl en mijn broer.”

Het belangrijkste rekwisiet op de foto, de robijnrode Porsche 356 B, was Truöls eigen wagen. “Voor mijn broer en mij was de 356 toen een onbereikbare droom.” Hij vat het opnameproces samen: “Straat afzetten, Porsche parkeren, springen – en klaar.” De operatie Sprong 2.0 in 2021 heeft duidelijk wat meer om het lijf. Tenslotte wordt Svindal niet alleen gefotografeerd, maar ook uit alle perspectieven gefilmd.

De herinnering springt mee als het team van Porsche zich met de filmploeg, fotograaf Stefan Bogner en Aksel Lund Svindal voorbereidt op het doorslaggevende moment. Merkambassadeur Svindal is “trots om een deel van het Porsche-erfgoed te zijn. Dat ik hier het volgende hoofdstuk mag schrijven, is een bijzondere eer.” Svindal heeft Egon Zimmermann zelf nog gekend en voelt zich met hem verbonden, alleen al omdat ook hij een gouden Olympische medaille op de afdaling op zijn naam heeft. En ook al zat er 54 jaar tussen: “We hadden allebei startnummer 7.”

Ook Stefan Bogner heeft een persoonlijke band met de legendarische foto: “Hans Truöl heeft mijn grootvader en oom geportretteerd.” Willy Bogner Senior & Junior gelden nog steeds als grootheden in de Duitse skiwereld. “Ook voor mij is de cirkel hiermee rond”, zegt de fotograaf, voordat hij zich weer op zijn camera concentreert.

“Vandaag hebben we een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis geschreven.”

Lutz Meschke

In werkelijkheid duurt het nog even voordat alles rond is. De zon staat net niet goed, er drijven wolken over en af en toe dwarrelen er zelfs sneeuwvlokken voor de lens langs. Aksel Lund Svindal springt de ene keer na de andere – met een precisie die alleen een ware professional kan bereiken. Bij iedere poging is hij aan het finetunen: de afzet, de houding tijdens de vlucht, de positie van de ski’s, de landing. “Je mag nooit stilstaan, nooit tevreden zijn”, legt Svindal uit. “Je moet je altijd blijven ontwikkelen. Dat geldt in de motorsport net zo goed als in de skisport. Dat hebben Porsche en ik ook met elkaar gemeen.”

En dan: de hemel over de pas breekt open. Stefan Bogner strekt zijn arm omhoog en iedereen haast zich in positie. Weer zet Svindal af en springt.

“Dat was ’m!” roept Bogner na het zien van de opnamen. “Deze keer klopt alles.” Hij is enthousiast over het resultaat. “Zoiets doe je maar één keer in je leven.”

Karlheinz Zimmermann denkt aan zijn broer Egon. Zichtbaar ontroerd: “Als hij nog zou leven, was hij vandaag hier geweest. Misschien kijkt hij van bovenaf mee.”

Iedereen op de set van deze take two voelt het: “Vandaag hebben we een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis geschreven”, vat Lutz Meschke samen. “Niet op je successen teren, maar steeds weer de sprong wagen, steeds weer grenzen verleggen – dat zit in ons karakter.” Kortom: typisch Porsche.

Tekst Thomas AMMANN
Foto’s Stefan BOGNER, Hans Truöl Archiv

De film van deze productie is online te vinden op christophorus.porsche.com