Precieze poëzie

Alfredo Häberli – een naam als een programma. Zuidelijk temperament gecombineerd met Zwitserse functionaliteit. Uit deze symbiose laat de productontwerper fascinerende interieurs, accessoires en scenografieën ontstaan. Kwalitatief hoogstaande vormgeving voor elke dag.

Een soort kerstgevoel: we zien alleen maar prachtig vormgegeven voorwerpen die we zelf graag wensen of cadeau willen geven. Allemaal dragen ze het handschrift van Alfredo Häberli – zijn passie en zijn inspiratie. Al zouden alleen de belangrijkste stukken de revue passeren, dan nog zou het alle perken te buiten gaan. Wij benaderen de productontwerper aan de hand van een klein object, dat een van zijn grootste werken is. In ieder geval wat het uiterlijk betreft: een schaaltje. Het hoort bij het uitgebreide servies Origo van het Finse merk Iittala. Häberli heeft het schaaltje voorzien van een vrolijk gekleurd streepdesign – onmiskenbaar zorgt het over de hele wereld voor meer kleur op de gedekte tafel. Als het schaaltje een jurk zou zijn, zou je de strepen gemakkelijk kunnen toeschrijven aan de Britse modeontwerper Paul Smith. Maar achter Häberli’s vormgeving gaan nog talrijke andere aspecten schuil. Terwijl zijn Zuid-Amerikaanse wortels terug te vinden zijn in de rijkdom aan kleuren, kunnen de schaaltjes, schoteltjes en borden ook ruimtebesparend worden opgestapeld. Daarnaast zijn het duurzame alternatieven om levensmiddelen in te bewaren. Daarin weerspiegelt zich Häberli’s rationele component. Zwitserse school – praktisch is belangrijk.

Een ander product voor dezelfde klant werd nog succesvoller: de glaswerkset Essence. Spontaan gaat Häberli achter zijn bureau zitten. In twee, drie lijnen tekent hij de klassiekers na. De schoonheid van de glazen zit hem, hoe zal ik het zeggen, in de soepele hoekigheid. Het ontwerp is twintig jaar oud en is nog steeds een bestseller. Häberli, 57 jaar oud, stopt nooit met tekenen. Onlangs nog heeft hij een servies ontworpen dat bij de glazen past. De designgalerie van het Finse merk in Helsinki wijdde in 2021 een expositie aan zijn objecten. De expositieruimte was gigantisch, een zee van vormen in allerlei kleuren.

Toen de jonge Alfredo in 1977 met zijn ouders vanuit Argentinië naar Zwitserland emigreerde, lag dit succesverhaal niet direct in de lijn der verwachting. Zijn voorouders komen, zoals de naam doet vermoeden, oorspronkelijk uit de Alpenrepubliek. In zijn rugzak droeg de tiener zijn kostbaarste bezit met zich mee: een matchbox-auto – No.14 –, een Iso Grifo. De vlotte sportcoupé uit de late jaren zestig was een ontwerp van Giorgio Giugiaro voor Bertone. “Ik denk dat de fascinatie voor de vorm van dit speelgoedautootje een van de redenen is waarom ik zelf ontwerper ben geworden”, aldus Häberli. De liefde voor auto’s ontwikkelde hij eigenlijk al direct na zijn geboorte: hij groeide op in Córdoba, een paar kilometer bij het circuit Autódromo Oscar Cabalén vandaan.

De auto bleef een constante inspiratiebron in het werk van Häberli. Vooral de vormgevingsprincipes van de Porsche 911 heeft hij voor zijn ontwerpen verinnerlijkt: “Weinig voegen, een uit één stuk gegoten vorm, als een sculptuur”, zegt hij. “Dat streef ik ook na in mijn ontwerpen: met zo min mogelijk lijnen heftige emoties oproepen.” In deze zin vat hij zijn Argentijns-Zwitserse natuur samen – precisie gecombineerd met poëzie.

Häberli’s 911 is een vroege coupé uit de G-serie, bouwjaar 1976. “Er zit niets overbodigs aan!”, zegt hij enthousiast over de lijnvoering van de auto. “Alleen op die manier kom je dicht bij de perfecte vorm. De 911 is simpelweg ongeëvenaard.” Hij is ook weg van de combinatie van de buitenkleur en het interieur: “De kleur van de lak heet platinadiamant, een goudkleurige tint die afhankelijk van de lichtinval ook zilverkleurig kan oplichten”, vertelt hij vol enthousiasme. Het interieur van bruinbeige kunstleer, afgezet met strepen van tweed. “Een zeer zeldzame mix!”

Of hij nu kijkt naar auto’s, landschappen of een ijshockeyhelm, die hij nu net in het vizier heeft, het maakt niet uit: Häberli bekijkt alles heel precies. Zo borrelen steeds weer nieuwe ideeën in zijn hoofd op. “Kijken”, zegt hij, “is de mooiste vorm van denken.” In de studio diept hij deze gedachten uit, waardoor intelligente producten met persoonlijkheid ontstaan.

Na een kort ritje in de 911 is het tijd voor de volgende schetsmatige wandeling. Alfredo Häberli gaat weer achter zijn bureau zitten. Zelfs het potlood heeft hij zelf vormgegeven – de Fixpencil met een gekleurde stift is een nieuw model van het Zwitserse merk Caran d’Ache. Met het potlood dwaalt hij al schetsend tussen de continenten van zijn levensloop. Misschien zijn er wel toekomstige klassiekers in wording.

Tekst Robert Hofman
Foto’s Christian Grund