“De Taycan wordt een icoon”

Michael Mauer, hoofd design bij Porsche, stond ons een interview toe. Hij deelde een aantal details van het ontwerpproces met ons en legde de verschillende lagen van de product- en merkidentiteit van Porsche uit, maar ging ook wat dieper in op de designfilosofie achter de elektrische modellen van Porsche.

Mijnheer Mauer, Porsche staat op het punt een volledig nieuw Porsche-model te lanceren: de Taycan. In meerdere opzichten lijkt dat het begin van een nieuw tijdperk in te luiden. Geldt dat ook voor het design?
De Taycan was voor ons een van de moeilijkste maar tegelijk ook meest opwindende opdrachten ooit, met name omdat we geen vergelijkbaar model hadden. Maar toch moesten we niet vanaf nul beginnen, want één ding was zeker: dit nieuwe model moest onmiddellijk doen denken aan het merk Porsche en dus een belichaming zijn van wat ik onze merkidentiteit zou noemen. Onze strategie is altijd dezelfde geweest en de Taycan vormt daarop geen uitzondering: we willen het sportiefste model in zijn segment aanbieden. Wat het design zelf betreft, gaat het vooral om de proporties. Een sportief model heeft een meer uitgesproken breedte-hoogteverhouding dan andere auto’s. Ik denk graag dat we de architectuur van elektrische voertuigen enigszins hebben geherdefinieerd.

In welke mate? Wat is er dan zo speciaal aan de Taycan?
Qua proporties is de Taycan uniek in zijn soort. Over het algemeen zijn elektrische voertuigen hoger dan hun tegenhangers met verbrandingsmotor, omdat ze zware, logge batterijen in hun sandwichvloer moeten meezeulen. De inzittenden zitten dus boven op de batterijen. Met een dergelijke oplossing konden wij niet leven. Toch is het onmogelijk om de batterijen ergens anders onder te brengen, omdat het zwaartepunt zo laag mogelijk moet liggen, al was het maar om aerodynamische redenen. Ook de breedte kan niet oneindig worden vergroot. De uitdaging was dus om de passagiers een zo laag mogelijke zitplaats aan te bieden zonder ze de indruk te geven dat ze in een Formule 1-bolide zitten. Dus creëerden we de ‘voetgarage, een ruimte die plaats biedt voor de voeten. Die oplossing zorgt voor een bijzonder comfortabele zitpositie, zelfs voor een zeer lage sportwagen. Als ik er nu zo over nadenk, was dat eigenlijk zelfs het centrale probleempunt van het project: het bepalen van de hoogte, de lengte en de breedte van het voertuig en de mate waarin de inzittenden rechtop of achterovergeleund zouden zitten. Zoals altijd bij Porsche hebben we kosten noch moeite gespaard om een optimale oplossing te vinden.

In welk stadium van het ontwerp werd u erbij betrokken?
Vanaf het prille begin, en dat is ook essentieel als we een ontwerpstrategie willen opzetten. In het verleden waren projecten zo goed als afgerond tegen de tijd dat wij erbij betrokken raakten. In dat stadium waren de belangrijkste designbeslissingen al genomen. Ik wil graag nog eens wijzen op onze procedure, die is gebaseerd op drie hoofdfasen: proporties, stijl en details. De proporties zijn het allerbelangrijkste. Als die niet kloppen, kun je dat met stijl en details niet meer rechttrekken.

Waren de ontwikkelingsrichtlijnen vanaf het begin duidelijk?
We hebben veel gediscussieerd over de thematiek van het project. Op een bepaald moment hebben we overwogen om met een SUV toe te treden tot de wereld van de elektromobiliteit, maar uiteindelijk hebben we niet voor die optie gekozen. Het ging hier wel degelijk om een cruciale stap voor Porsche, en het was dan ook logisch om die mijlpaal te markeren met een sportmodel om een heel duidelijk signaal af te geven. De vraag was eerder hoe we onze stempel zouden kunnen drukken op dit nieuwe elektrische tijdperk? Moesten we alles omgooien of niet?

Wat was uw idee daarover?
In mijn functie van designverantwoordelijke voor een merk met zo’n sterke identiteit als Porsche zou het een slecht idee geweest zijn om alle iconische designelementen overboord te gooien. Wat mij betreft zijn er twee componenten. Ten eerste is er de merkidentiteit: dat wat een Porsche voor mij meteen herkenbaar maakt. Daarnaast is er de identiteit van het product: oké, het is een Porsche, maar welke? Merkidentiteit is gebaseerd op een aantal duidelijke kenmerken, te beginnen met proporties. In ons geval hebben we het dan over de karakteristieke topografie van de motorkap en de voorspatborden, over de luchtinlaten die een karakteristiek radiatorrooster vervangen, over de aflopende daklijn die wij de ‘Flyline’ noemen, en over de zeer uitgesproken schouders achteraan. Dat zijn kenmerken die je in elke Porsche terugvindt. Maar daarnaast is er dus de productidentiteit, en dat is waar de differentiatie om de hoek komt kijken.

U legde ons uit dat u met de Taycan het uiterlijk van modellen met alternatieve motoren wilde definiëren.
Ja, dat klopt. De productidentiteit dient om elke modelreeks zijn eigen unieke kenmerken te geven, zodat je meteen weet om welke Porsche het gaat. De vorm van de koplampen is een van de belangrijkste elementen die we in dit verband hebben gedefinieerd. Daar is heel veel ontwikkelingswerk in gekropen. Het resultaat van dat werk is dit concept, dat we nu voor het eerst in detail kunnen onthullen. Dit concept gaat verder dan de vorige modellen en staat symbool voor de identiteit van onze elektrische voertuigen. De vier elementen van de dagrijverlichting zijn discreter. Ze worden gekenmerkt door hun lichtsignatuur, maar ook door hun sculpturale vorm, die de voorkant domineert. De verlichtingstechnologieën van vandaag bieden ons buitengewone mogelijkheden.

Ongetwijfeld gaf de afwezigheid van een verbrandingsmotor een zekere vrijheid op het vlak van design?
De Taycan bood ons inderdaad meer vrijheid. We konden duidelijk refereren aan de 911, wat de merkidentiteit ten goede komt. Maar we zijn verder kunnen gaan op het gebied van productidentiteit: aerodynamica en luchtstroomkarakteristieken spelen een bijzondere rol bij elektrische modellen, omdat ze een grote invloed hebben op het rijbereik. Daarom hebben we gekozen voor een lichtbron in een luchtinlaat in plaats van conventionele koplampen. De lucht die van voren komt, wordt naar de zijkanten geleid en komt langs de wielkasten naar buiten. Hierdoor is de luchtstroom ter hoogte van de wielen stabieler, wat aanzienlijke stroomlijnvoordelen oplevert.

Hebben jullie elementen van de Panamera kunnen overnemen? Want uiteindelijk gaat het ook hier om een sportieve vierzitter.
Het spreekt voor zich dat we hebben geput uit de ervaring die we hebben opgedaan met de verschillende generaties van de Panamera. Ik vind de Flyline-daklijn en het design van de zijruiten bijzonder geslaagd als we de auto in profiel bekijken. Maar omdat het er in wezen dus ook om gaat om elk model zijn eigen identiteit te geven, was het duidelijk dat de Taycan geen kleine Panamera mocht worden. En dat is hij ook niet geworden. De verschillen zijn zo groot dat er geen enkele verwarring kan ontstaan.

Eigenlijk komt het er dus op neer om een compromis te vinden tussen herkenning en differentiatie. Moet elk model zowel vertrouwd als vernieuwend ogen?
Dat is precies hoe de achterkant van de Taycan tot stand is gekomen. We hebben een merkidentiteit met uitgesproken schouders en strakke vormen die doen denken aan een serre, maar ook zorgvuldig bestudeerde proporties en strakke oppervlakken. Het spreekt voor zich dat de Taycan geen uitlaatpijpen heeft. Daarom hebben we achteraan de aerodynamica benadrukt en veel aandacht besteed aan de diffusor, een belangrijk element in de productidentiteit van een elektrisch voertuig. De lichtstrip die over de hele breedte van de achterpartij loopt, is kenmerkend voor onze filosofie. Het is een nieuw element dat we introduceren als onderdeel van de productidentiteit en dat na verloop van tijd kan uitgroeien tot een element van de merkidentiteit. De lichtstrook was eerst voorbehouden aan 911’s met vierwielaandrijving, maar wordt nu op alle Porsches gebruikt. Het is nu onze taak om andere designelementen te vinden om de modelreeksen van elkaar te onderscheiden.

Is er sprake geweest van een vernieuwing van het Porsche-logo naar aanleiding van de lancering van de Taycan?
Het is geen geheim dat het merkembleem in de loop der jaren voortdurend is geëvolueerd. Ik behoor tot degenen die vinden dat de symbolen die staan voor het merk, eveneens moeten evolueren, zoals bijvoorbeeld ook de typeaanduiding op het nieuwste model 911. De typografie is scherper geworden, zou ik zeggen, en we hebben ze op de Taycan overgenomen. We hebben ook een zwart-wit embleem op de motorkap van onze showauto’s getest. Dat oogt weliswaar moderner, maar het vormde een echte breuk met de traditie. Uiteindelijk hebben we besloten om het huidige merklogo te behouden.

Nu we het over traditie hebben: welke invloed heeft de digitalisering gehad op het designwerk? Maken jullie nog altijd gebruik van traditionele tools?
Laat me eerlijk zijn: de creativiteit is en blijft het allerbelangrijkste. En die komt niet van digitale stiften of tekenprogramma’s, maar van de verbeeldingskracht van de designers. Het spreekt voor zich dat we nu veel sneller kunnen reageren in het designproces, omdat we parallel werken in de fysieke wereld en in het digitale universum. Tegenwoordig kunnen we datamodellen creëren op basis van een paar schetsen en ze meteen omzetten in 3D-modellen of weergeven op een groot projectiescherm. Dit is niet zonder belang en het versnelt het proces, maar ik ben er nog steeds van overtuigd dat het werk van een vakman op een fysiek model onontbeerlijk blijft. Sommige dingen zijn gewoon niet te zien op een computer, maar komen alleen in de realiteit naar boven. Om tot een bevredigend resultaat te komen is het niet ongewoon om oppervlakken te moeten creëren die vanuit een puur wiskundig oogpunt compleet fout zijn. Het is een fenomeen dat moeilijk te verklaren is. Noem het een kwestie van instinct. Daarom blijven we werken met kleimodellen tot schaal 1:1, zodat we elk oppervlak en elke lijn met de hand kunnen finetunen.

Het is een geruststellende gedachte dat je niet alles kunt omzetten in formules.
Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan vast, maar ik ben er rotsvast van overtuigd dat dat beetje extra ziel dat we in een voertuig stoppen, ook echt zichtbaar is. Voor mij is het telkens weer een van de grootste uitdagingen om mezelf eraan te herinneren dat ik de auto niet voor mezelf ontwerp, maar voor onze klanten. Zij verwachten een exclusief product dat vakmanschap uitstraalt. Het is in de spanning tussen die holle en bolle oppervlakken die in elkaar overlopen dat de kwaliteit van onze producten tastbaar wordt. Dat is waar onze klanten vandaag gevoelig voor zijn en wat hen ongetwijfeld ook in de toekomst zal blijven aanspreken.

De toekomst kondigt zich voor Porsche geheel of gedeeltelijk elektrisch aan. Dat moet spannend zijn voor u.
Absoluut. Ik kwam bij Porsche op een moment dat het productaanbod enorm werd uitgebreid, met de komst van de Panamera. Nu bevinden we ons opnieuw in een cruciale periode voor het bedrijf. Het is heel bijzonder om op zo’n momenten verantwoordelijkheid te dragen. Ik zie de Taycan als een icoon van dit nieuwe tijdperk, een model dat voorbestemd is om de elektrische sportwagen te belichamen zoals de 911 dat al decennialang doet in zijn segment.